Een imamopleiding ingericht door de Vlaamse universiteiten, waar wil deze Processie van Echternach

Volgens de krant ‘de Morgen’ (22/09/2016) lopen er sinds begin vorig jaar gesprekken tussen Vlaamse universiteiten en de overheid om een imamopleiding in te richten. Laten we even teruggaan in de tijd. Al in 2013 wilde toenmalig minister van onderwijs Pascal Smet ‘snel van start gaan met een ‘Vlaamse imamopleiding’ (Het nieuwsblad, 18/04/2013). De Vlaamse regering had voordien trouwens al een pilootopleiding ‘vorming voor moslimkaders’ gefinancierd, onder het beleid van voormalig minister van onderwijs Frank Vandenbroucke. In 2008 werd hiervoor een haalbaarheidsstudie uitgevoerd.

Velen zullen het beledigend vinden als ik voorstel dat de faculteiten geneeskunde net zo goed een opleiding homeopathische of energetische arts kunnen oprichten. Ik zie echter geen hiërarchie in geloofsovertuigingen of levensbeschouwingen. Ze zijn evenwaardig aan elkaar, geloven in wat dan ook behoort tot de individuele vrijheid. Een vrijheid die rekbaar is tot waar ze een belemmering vormt voor de medemens (ongeacht hij of zij dezelfde levensvisie heeft). Vraag is wat Vlaamse seculiere instellingen, onderwijsinstellingen die academische en wetenschappelijke kwaliteit beogen, drijft om een geloofsopleiding voor een geloof waar ze niet in onderlegd zijn, geen traditie in hebben, en niet eens in geloven, te organiseren. Is het een poging om het huidige seculiere samenlevingsmodel te handhaven? Is de motivatie gebaseerd op angst voor het verlies van waar we nu op vlak van secularisering staan? Weet er iemand waar we staan?

Enkele jaren geleden, tussen 2007-2013, organiseerde het Centrum voor Migratie en Interculturele Studies (CeMIS) van de Universiteit Antwerpen een cursus ‘Levensbeschouwing, Overheid en Samenleving’. De opleiding was een beperkt succes. Toch lijkt me dit nog steeds een mooie formule: mensen van verschillende levensbeschouwelijke overtuigingen samenbrengen en informatie verschaffen over hoe de relatie tussen de levensbeschouwingen, de overheid en de samenleving georganiseerd wordt in ons land. De betreffende artikelen in de grondwet werden besproken, verschillende levensbeschouwingen kwamen aan het woord, er werd gekeken naar hoe deze relatie op de werkvloer en in het onderwijs concreet gemaakt wordt of kan gemaakt worden, ook voorbeelden van buurlanden werden besproken. Misschien kunnen we deze opleiding nog eens onder het stof halen (niet noodzakelijk opnieuw in een universitaire context). Laten we de vertegenwoordigers van verschillende levensbeschouwingen, van de overheid en van de samenleving opnieuw rond de tafel brengen, ons opnieuw buigen over wat in de grondwet staat, wat de geschiedenis en de actualiteit ons kan leren en hoe we samen verder willen. Jaar na jaar, niet als een adhoc event omdat het momenteel hip is of verontrustend. Want wat we nu hierover denken, zal over tien jaar gewijzigd zijn. En dat mag, aanpassing en vernieuwing is net wat een samenleving dynamisch en aantrekkelijk maakt.