Meertaligheid troef

Toen ik klein was, geloofde ik dat Volwassen Vlamingen viertalig waren. Ik vond dat idee geweldig en ik was ervan overtuigd dat ik dat ook zou zijn als ik volwassen was. Engelsen spraken enkel Engels, Fransen enkel Frans. Van de taligheid van Duitsers had ik geen flauw idee, maar ik zou met hen allemaal kunnen spreken in hun eigen taal. Gewoon, enkel door op te groeien en naar school te gaan in Vlaanderen.

Ik weet niet meer wanneer het tot me doordrong dat enkel mijn moeder in die mythe leefde. Maar dat maakt niet uit. Want dat geloof heeft me ertoe gebracht om nu zonder moeite te kunnen switchen tussen vier talen. Mijn Duits is niet op een deskundig niveau, maar Duitsers kunnen me in het Duits aanspreken, ik lees Duitse kranten en zelfs een bestseller. Kennis van vier talen (Nederlands inbegrepen) is voor mij altijd een beginpunt geweest. Wie interesse had in talen, zoals ik, zou er meer onder de knie krijgen. Dat is ook het geval.

Maar terug naar de Vlaamse meertaligheid, die is intussen een stille dood gestorven en kan enkel nog als erfgoed in archieven gevonden worden of als folklore gevierd (misschien een idee voor een de volgende carnavalstoet van Aalst). Leerkracht Frans is een knelpuntberoep geworden, Duits een noodzakelijk kwaad dat zich tot enkele studierichtingen beperkt. Enkele jaren geleden zag ik in een lerarenlokaal een folder liggen van een bijscholing voor taalleerkrachten om te leren durven spreken in de taal die je aanleert in de klas. Que? Een schril contrast met het almaar groter verlangen van veel Vlamingen om te reizen naar landen waar geen Nederlands gesproken wordt.

Afgezien van het onnoemelijk tijdverlies (na 8 jaar Franse lessen, kunnen de meeste jongeren na de secundaire school zich niet in de Franse taal uitdrukken), hoeft het niet erg te zijn dat het slecht gesteld is met taalvakken in ons formeel onderwijs. Talen kan je namelijk altijd en overal leren en zelfs beter buiten dan binnen de klas. De realiteit toont aan dat er geen verband is tussen formeel talenonderwijs en meertaligheid.

Ooit heb ik ergens gelezen dat ‘als je een taal wil leren, make it your lifestyle’. Het internet bulkt van tips waaruit je kan kiezen hoe je die slogan voor jezelf kan waarmaken. Je moet alleen een mondje Engels spreken om ze te vinden.