De vierdaagse schoolweek, opstap naar tijd- en plaats onafhankelijk leren...

Burn out hier, burn out daar, burn out overall. Voorlopig vooral bij volwassenen die onder de werkdruk bezwijken, maar het leven leert ons dat dat waar volwassenen nu last van hebben, langzaam ook de kinderen zal besmetten. En als je goed kijkt en luistert naar de signalen die kinderen en jongeren nu al uitstralen merk je dat ook zij het moeilijk hebben met de prestatiedruk, de druk om maar te blijven (rondjes) draaien in de tredmolen van onze beschaafde kennismaatschappij.

Al enkele jaren stijgt het aantal schoolverlaters zonder diploma, de meesten die wel op school blijven vervelen zich tijdens een behoorlijk aantal van de lessen en gaan niet graag. Ze doen het toch omdat het nu eenmaal zo hoort of omdat ze geen beter alternatief zien om een diploma te halen en je voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Een groter wordende groep, voor wie de druk te zwaar wordt, het schoolse ritme nergens op slaat, de verveling te groot, het sociaal contact met medeleerlingen weinig voorstelt of ontdekt heeft dat je dit niet via de school hoeft te verlopen, haakt af. Een aantal haken opnieuw aan via het tweedekansonderwijs. Een enkeling schakelt tegen de stroom in een versnelling hoger en passeert vroegtijdig via de centrale examencommissie.

Hoe groot willen we dat deze groep ‘kanaries in de koolmijn’ wordt?

Voorlopig blijven de meeste leerlingen aan boord van het traditioneel onderwijs, maar tegen welke prijs. En vooral met hoeveel zin en motivatie? Willen we echt het idee blijven doorgeven dat de huidige saaiheid van een onderwijsparcours de norm is? Dat er geen andere levensnorm dan de 5/7 werken en twee dagen weekend bestaat, een levensstijl die we best van kindsbeen af kunnen aannemen, want het is nu eenmaal zo?

Stel dat we de schoolweek zouden inkorten tot vier dagen. Maandag en dinsdag les, woensdag vrij, donderdag en vrijdag les. Of vier volle dagen na elkaar, zodat ze drie dagen weekend hebben. Misschien een flexibel systeem of periodiek afwisselend?

Geen extra huiswerk of opdrachten, wat kinderen op de huidige vijf dagen leren, kan ook in vier, of misschien zelfs minder, ook voor wie meer tijd nodig heeft om de materie te begrijpen.

We kunnen de creatieve, muzikale, sociale vaardigheidsvakken, godsdienst en sport uit het leerplan/de eindtermen schrappen. Vaardigheden die niet noodzakelijk in eindtermen moeten beschreven worden of waarvoor traditionele examens geen indicator van kennis en kunde zijn, zoals creativiteit, muziek en sport worden komen nu al vooral buiten de school tot hun recht. Wie zich hierin professioneel wil bekwamen kan dit niet via het traditioneel onderwijsparcours. Sportclubs, muziek- en woordacademies zouden hun aanbod kunnen uitbreiden. En wat als organisaties die kampen, workshops, ateliers,…voor jongeren organiseren, ook hun aanbod zouden kunnen uitbreiden?

Via vernieuwde onderwijstechnieken zouden de traditionele vakken een stuk aantrekkelijker kunnen worden. Ook hier zie je dat dit al gebeurd via initiatieven buiten de school(m)uren: in musea, jongerenkampen, verenigingen, workshops,….

De vierdaagse schoolweek zou wel eens helpen om af te stappen van de idee dat de school op de eerste plaats staat. Dat leren overal kan en wanneer dan ook. En dat het ook aangenaam kan zijn.