Onderwijshervorming of het denken over onderwijs hervormen?

De huidige onderwijshervorming wil het best mogelijke onderwijs voor elke leerling. Onderwijs mag jongeren niet enkel voorbereiden op de arbeidsmarkt, vindt het Vlaams ministerie van onderwijs.

Het stond in de DS Weekblad (4/11/2017), de manier van denken over arbeid en de organisatie ervan, zoals die eind 19e eeuw ingevoerd werd, wordt ook in het (secundair) onderwijs als axioma gebruikt. Van kindsbeen af worden jongeren opgesloten in het stramien van het 9 to 5 werkritme. Ik weet niet wat de belangrijkste drijfveer is. Is het een kneedtechniek om een grote groep werkvolk klaar te stomen voor de arbeidsmarkt? Of draagt het gewoon bij tot het comfort van werkende ouders?

Wat ik wel weet, is dat dit axioma zoveel ander kansen om te leren laat liggen. Kijken we naar de mogelijkheden binnen de vrije tijd: clubs, verengingen, tentoonstellingen, musea, sportcomplexen, boeken, internet, reizen …overal zie ik interessante opportuniteiten, waar mensen met passie anderen kunnen inspireren. Een enkele keer maakt een school hiervan gebruik. Dan gaat de klas op daguitstap. Wanneer een school bosklassen organiseert of een uitwisseling voor een week met een klas uit een ander land, vinden we dat geweldig. Het zijn extraatjes, zodat de leerlingen de indruk krijgen dat het om een feestje gaat.

Minder feestelijk zijn de uren van verveling in het klaslokaal, de doodsaaie en weinig inspirerende invulboeken of de uren die leerlingen ‘nuttig’ (lees stil en rustig) in de studiezaal moeten doorbrengen bij ziekte van een leerkracht.

De dagelijkse leermethoden hebben echter een grotere weerslag op jongeren dan de extraatjes. Ze verlaten de school met de idee dat eentonigheid normaal is. Fun en passie zijn tussendoortjes, korte onderbrekingen in het normale saai van de werkweek waar we hen via het onderwijs zo goed mogelijk op willen voorbereiden.

Zolang het onderwijssysteem vertrekt vanuit de wijze waarop we over arbeid en de organisatie van arbeid denken, biedt het onderwijs niet veel meer dan een voorbereiding op de arbeidsmarkt.