De klas, geen gemakkelijke leeromgeving

In mijn schooltijd verveelde ik me vaak tijdens de les. Ook nu hoor ik jongeren vaak zeggen dat ze zich tijdens de les vervelen, vakken die saai zijn, inhoud waar je niet beter altijd beter van wordt of gewoon lesuren waar je je nadien van afvraagt wat je daar nu geleerd hebt. Zoveel tijdverlies tijdens de schooluren. Al die tijd kan je soms net zo goed luieren, verschil is er niet, behalve dat als je zelf kon kiezen waar je luiert, je er energie van krijgt om iets te gaan doen, terwijl je nu gewoon moe bent na de school en opnieuw gaat luieren voor een scherm. Veel volwassenen doen dat ook na het werk, om 20h op de zetel ploffen, voor iets anders is geen energie meer.

Stel, dat de focus op leren zou liggen in plaats van op bezig houden tijdens de schooluren, wat zou er dan veranderen?

De secundaire school zou een campus kunnen zijn, waar jongeren overdag aanwezig zijn en lessen volgen waar ze op dat moment klaar voor zijn. Leerkrachten maken een planning op welke onderwerpen ze wanneer behandelen. Er is tijd om een onderwerp meer dan een keer te zien (weet je hoe vaak er nu al onderwerpen herhaald worden? Ik hoorde ooit een moeder vertellen dat haar drie kinderen op dezelfde namiddag dezelfde inhoud moesten studeren, de drie kinderen zaten in een verschillend jaar!). In een school als campus, krijgen de leerkrachten de vrijheid om in de klas of elders hun onderwerp te behandelen. De leerlingen schrijven zich op voorhand in voor de lessen op de campus, op locatie of voor een leerrijke uitstap. De campus heeft gezellige ruimtes voor ontspanning, voor studie en voor overleg tussen leerlingen. Op die manier krijgen leerlingen de kans het beste van zichzelf te tonen maar ook na te denken over wat ze zelf belangrijk vinden. De competitieve klasgeest en de dwang om samen te werken met medeleerlingen waar ze niet op kunnen rekenen wordt vervangen door de keuze om zelf medeleerlingen te zoeken met wie men een groepswerk wil maken.

Examens en proeven laat je over aan een onafhankelijke instelling, zo’n beetje als de examencommissie. Die komt op bepaalde tijdstippen naar de campus of elders. Opnieuw schrijven leerlingen zich tijdig in voor de betreffende examens. Voor de aanhangers van het staatsexamen een feest.

Ik zie al veel volwassenen met hun ogen draaien, ‘dat lukt een jongere toch niet, die kan toch zo niet denken?!’ Beste volwassene, wat een foute redenering. Wetenschappelijk onderzoek zou aangetoond hebben dat 98% van de vijfjarigen een genie is, bij volwassenen is dat slechts 2%. Yep, de school en de opvoeding spelen hierbij een rol. Geef jongeren de ruimte en de verantwoordelijkheid over hun leven (Kahlil Gibran zei het al lang geleden: ‘je kinderen zijn je kinderen niet’). Stop met het invullen van wat je kinderen moeten denken zodat ze het zelf kunnen. Biedt hen de informatie aan, trigger hen en laat hen weten: ‘dat behalen van een diploma? Up to you my friend’. Steeds meer jongeren wachten trouwens niet eens meer, ze schakelen nu al over op de examencommissie...en de tijd die ze niet op school doorbrengen? Die vullen ze zelf wel in.

Het is ook niet erg wanneer een jongere een periode zit te luieren of niks nuttigs te doen (althans in de ogen van anderen, we weten nooit wat in het hoofd van iemand omgaat). Bovendien is nuttig een relatief begrip, wie beslist wat nuttig is?